اگر اتریوم برای شما مثل یک مفهوم علمی-تخیلی به نظر میرسد، به این دلیل است که تا حدی اینطور است. نام اتریوم از «اتر» گرفته شده است، که اصطلاحی فرضی برای یک محیط نامرئی بود که تمام فضا را پر میکند و نور را حمل و توزیع میکند.اتر واقعاً وجود ندارد، اما بنیانگذار این پلتفرم نام و ایده یک محیط زیربنایی و نامرئی برای هر برنامهای را دوست داشت.
اتریوم چگونه این کار را انجام میدهد؟
به زبان ساده، اتریوم با اجازه دادن به برنامهها برای اجرا بر روی یک شبکه توزیعشده از رایانهها که به عنوان نوعی «کامپیوتر جهانی» عمل میکنند، این کار را انجام میدهد.
این شبکه از رایانهها نه تنها برنامهها را اجرا میکند، بلکه با ایجاد یک نسخه الکترونیکی از یک «ردپای کاغذی» که برای عموم قابل مشاهده است و در عین حال ایمن است، هر گونه تغییری را که برنامهها در دادهها ایجاد کردهاند، ردیابی میکند. این برای برخی از شما ممکن است گیجکننده به نظر برسد، اما نگران نباشید زیرا در ادامه بیشتر در مورد نحوه عملکرد اتریوم صحبت خواهیم کرد. اما ابتدا، باید به اصول اولیه برگردیم و در مورد فناوری بلاکچین صحبت کنیم.
بلاکچین چیست؟
بلاکچین یک پایگاه داده عمومی است که اطلاعات را در گروههایی به نام «بلاک» ذخیره میکند. بلاکها به صورت زنجیرهای مرتب شدهاند تا عموم مردم بدانند کدام تراکنشها اول انجام شدهاند.
تنها شبکهای اختصاصی (اما توزیعشده) از رایانهها میتوانند بلاکهای تراکنش جدیدی اضافه کنند. آنها از رمزنگاری برای اطمینان از مشروعیت تراکنشها و بررسی اینکه آیا سازنده ناشناس بلاک روی همان زنجیرهای که همه میبینند، کار میکند، استفاده میکنند.
استفاده از رمزنگاری در تأیید تراکنشها و ساخت بلاکچین، زنجیره را امن و غیرقابل تغییر میکند. «غیرقابل تغییر» اساساً به این معنی است که هیچکس – حتی جان سینا یا دکتر استرنج – نمیتواند سابقه تراکنشها را در بلاکچین تغییر دهد. ماهیت توزیعشده رایانههایی که بلاکچین را میسازند، باعث میشود دفتر کل غیرمتمرکز شود. یعنی هیچ مرجع واحدی نمیتواند در بلاکچین تغییراتی ایجاد کند.
از آنجایی که همه رایانههای شرکتکننده یک نسخه بهروز شده از دفتر کل را نگه میدارند، اطلاعات موجود در بلاکچین برای هر کسی که بخواهد نگاهی بیندازد، باز و شفاف است. این ویژگیهای بلاکچین زمانی به کار میآیند که برنامهها به یک ابزار بدون نیاز به اعتماد برای اجرای تراکنشهایی که ممکن است شامل اسناد مهم، داراییهای دیجیتال یا فقط مقدار زیادی پول باشد، نیاز داشته باشند.
فرض کنید میخواهید برای دوستی که در شهر شما تمام شده است، پول ارسال کنید تا آخرین مدل کفش ورزشی «ایر جردن» را برایتان بخرد. میتوانید با بانک برای دوستتان پول ارسال کنید، اما تأیید انتقال ممکن است ساعتها یا روزها طول بکشد. تا آن زمان ممکن است فروشگاه دیگر سایز کفش شما را نداشته باشد!
همچنین میتوانید از یک برنامه استفاده کنید، اما ذخیره کردن پول در یک برنامه متمرکز، حساب شما را در برابر هکرهایی که تمام وجوه شما را خالی میکنند، آسیبپذیر میکند. یا اینکه برنامه به دلیل اینکه در شبکههای اجتماعی خود هشتگ # آناناس_روی_پیتزا را پست کردهاید، حساب شما را مسدود کند.
اگر با استفاده از فناوری بلاکچین پول را انتقال دهید، هیچکس نمیتواند شما را از خرج کردن پول خودتان بازدارد و سریعتر از زمانی که برای تایید تراکنش توسط بانکهای سنتی صبر میکردید، به دست دوستتان میرسد. در نهایت، دوست شما میتواند تأیید کند که شما انتقال را در یک دفتر کل عمومی و امن انجام دادهاید.مثال: بلاکچین بیتکوین
برای درک نحوه عملکرد بلاکچین، بیایید به نمونه واقعی و قدیمی آن یعنی «بیتکوین» نگاه کنیم.
بیتکوین به طور گسترده به عنوان یک ارز دیجیتال شناخته میشود که به مردم امکان میدهد بدون تکیه بر مؤسسات مالی یا واسطهها، وجوه را به صورت جهانی ارسال و دریافت کنند.
بیتکوین به عنوان جایگزینی برای ارزهای فیات سنتی طراحی شده بود و به عنوان «وسیله مبادله» (چیزی که به طور گسترده در ازای کالاها و خدمات پذیرفته میشود) عمل میکرد. به جای اینکه بانکها یا مؤسسات مالی تراکنشها را در دفاتر خود ردیابی کنند، این تراکنشها در بلاکچین ثبت میشوند. از آنجایی که بلاکچین یک دفتر کل توزیعشده است که در سراسر شبکه عظیمی از رایانهها ذخیره میشود، عملاً غیرممکن است که دادهها در صورت خرابی سرورها یا دستکاری توسط هکرها از بین بروند.
هر کسی که به اینترنت دسترسی دارد میتواند با استفاده از بیتکوین پول به خارج از کشور ارسال کند، وجوه دریافت کند و پرداخت انجام دهد. با این حال، نقطه ضعف این است که راهاندازی یک کیف پول بیتکوین و یادگیری کلیدهای خصوصی و عمومی میتواند فرآیندی پیچیده باشد.به همین دلیل است که من یک «راهنما برای کیف پولهای بیتکوین» نوشتم.
علاوه بر این، از آنجایی که هیچ مرجع مرکزی مسئول نگهداری از شبکه وجود ندارد، نمیتوانید دقیقاً با خدمات مشتری تماس بگیرید زمانی که اشتباهی مرتکب میشوید. این میتواند به معنای ضرر دائمی باشد، زیرا تراکنشهای بیتکوین غیرقابل برگشت هستند! در حالی که هنوز جای پیشرفت زیادی وجود دارد، بیتکوین در به روی دنیای جدید و هیجانانگیز فناوری بلاکچین گشود که اتریوم میتوانست از آن بهرهبرداری کند و پتانسیل کامل آن را کشف کند.
اتریوم چیست؟
وقتی انسان برای اولین بار آتش را کشف کرد، عمدتاً برای گرم شدن، گرم کردن غذا و دور نگه داشتن شکارچیان استفاده میشد. و سپس یک روز، کسی از خواب بیدار شد و گفت: «اوگا بوگا. بذار این سنگ رو گرم کنم.» اینگونه بود که استفاده از آتش به ساخت سلاح، سفالگری و در نهایت به نیروی بخار و سایر کاربردهای صنعتی تبدیل شد. در مورد اتریوم، «آتش» فناوری بلاکچین است. بیتکوین اولین مورد استفاده از بلاکچینها را نشان میدهد. این بلاکچین مزایای استفاده از یک دفتر کل امن و توزیعشده برای انتقال ارزش (در قالب یک ارز دیجیتال به نام بیتکوین) را به ما نشان داد.
اما بعد یک روز، مردی به نام ویتالیک از خواب بیدار شد و فکر کرد: «اگر نرمافزار بلاکچین را طوری تنظیم کنیم که کارهای بیشتری از فقط انتقال ارزش انجام دهد چطور؟ اگر یک کامپیوتر جهانی بسازیم چطور؟» این اساساً کاری است که اتریوم انجام میدهد. اتریوم نه تنها میتواند با استفاده از فناوری بلاکچین مانند بیتکوین، ارزش را ردیابی و انتقال دهد، بلکه میتواند برنامههای کامپیوتری (دستورالعملهایی که به یک کامپیوتر میگویند چه کاری انجام دهد) را نیز اجرا کند.
برخلاف بیتکوین که یک اسب تکحرکه است، اتریوم یک پلتفرم محاسباتی است که به توسعهدهندگان اجازه میدهد برنامههای کاربردی خاص خود را بسازند.با استفاده از «ماشین مجازی اتریوم» (EVM)، اتریوم میتواند برنامههایی مانند «قراردادهای هوشمند» را اجرا کند. یک «ماشین مجازی» یک قطعه نرمافزار است که مانند یک کامپیوتر فیزیکی واقعی عمل میکند و میتواند برنامهها را اجرا کند و برنامهها را استقرار دهد. این اساساً یک برنامه نرمافزاری در یک کامپیوتر است که طوری کار میکند که انگار یک کامپیوتر جداگانه در داخل کامپیوتر اصلی است. درست خوندید! اتریوم فراتر از قابلیتهای اولیه بیتکوین میرود زیرا میتواند از قراردادهای هوشمند قابل برنامهریزی پشتیبانی و اجرا کند.
قراردادهای هوشمند توافقنامههایی هستند که در کد نوشته شدهاند و دستورالعملهای از پیش تعیینشدهای دارند که میتوانند به محض برآورده شدن و تأیید شرایط خاص، اجرا شوند. یک قرارداد هوشمند یک کد نرمافزاری از پیش برنامهریزی شده («برنامه کامپیوتری») است به طوری که پس از برآورده شدن شرایط مشخص، کد به طور خودکار اجرا میشود.
یک مثال ساده این است که اگر شخص A متعهد شود که اگر 2 بیتکوین را برای یک سال به شخص B قرض دهد، 10 درصد سود دریافت کند. پس از یک سال، شخص A به طور خودکار 2 بیتکوین خود را به همراه 10 درصد سود دریافت میکند، حتی بدون اینکه نیازی به صحبت با شخص B یا درخواست از شخص ثالث برای انجام قرارداد باشد.
امتیاز برای افراد درونگرا! جای تعجب نیست که توانایی اجرای قراردادها بدون نیاز به اعتماد و سپس ثبت آنها در یک شبکه امن و غیرمتمرکز، کاربردهای زیادی پیدا کرده است. با نوشتن این برنامهها («قراردادهای هوشمند»)، توسعهدهندگان میتوانند انواع برنامههایی را ایجاد کنند (که به آنها برنامههای غیرمتمرکز یا «dApps» میگویند). به عنوان مثال، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) از برنامههای غیرمتمرکز مبتنی بر قراردادهای هوشمند برای انجام انتقالات، جمعآوری کمک مالی، وام دادن، قرض گرفتن و سایر فعالیتهای مالی همتا به همتا استفاده میکند.
کاربران همچنین میتوانند قراردادهای هوشمند را برای پیوند اطلاعات به یک آدرس اتریوم بنویسند. این امر زمانی مفید است که برنامهها یا دولتها ویژگیهای هویتی مانند نام، اطلاعات بانکی، سابقه پزشکی یا امضای الکترونیکی را برای استفاده از خدمات خود درخواست میکنند. در نهایت، اما به طور قطع نه کماهمیت، کاربران از قراردادهای هوشمند برای پیوست یک دارایی واقعی یا دیجیتال به یک توکن غیرقابل تعویض (NFT) استفاده میکنند.
هنگامی که توکن در بلاکچین قرار میگیرد، گیمرها میتوانند داراییهای درون بازی خود را مالکیت و مبادله کنند، صاحبان خانه میتوانند بخشی یا کل خانه خود را در بازارهای آنلاین بفروشند و نویسندگان و آهنگسازان میتوانند مالکیت مطالب دارای حق نشر را ثابت کنند. توجه داشته باشید که اتریوم نه تنها این قراردادهای هوشمند را «اجرا» میکند، بلکه آنها را «ثبت» نیز میکند.
برخلاف بیتکوین، بلاکچین اتریوم شامل بیش از تاریخچه تراکنشها است. هنگامی که قراردادهای جدیدی اجرا میشوند، «حالت» ماشین به یک «حالت» جدید تبدیل میشود که شامل ترازهای حساب جدید، داراییهای تبدیل شده یا سایر دادهها است. سپس این «حالت» جدید ماشین توسط شبکه توزیعشدهای از ماشینهای شرکتکننده («گرهها») ثبت میشود که سپس «حالتهای» خود را بهروزرسانی میکنند. به همین دلیل است که بیتکوین معمولاً به عنوان یک «دفتر کل توزیعشده» (ردیابی تغییرات در مالکیت بیتکوینها) نامیده میشود، در حالی که اتریوم بیشتر با یک «ماشین حالت توزیعشده» (ردیابی تغییرات در «حالت» طیف وسیعتری از دادهها) مقایسه میشود.
مزایای اتریوم:
اتریوم مزایای متعددی نسبت به سایر پلتفرمها دارد، از جمله:
امنیت: اتریوم بر روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است که یک پلتفرم بسیار امن و قابل اعتماد است.
غیرمتمرکز بودن: اتریوم یک پلتفرم غیرمتمرکز است، به این معنی که توسط هیچ نهاد یا سازمانی کنترل نمیشود. این امر به اتریوم ثبات و مقاومت در برابر سانسور میدهد.
قابلیت برنامهریزی: اتریوم یک پلتفرم قابل برنامهریزی است، به این معنی که توسعهدهندگان میتوانند برنامههای غیرمتمرکز خود را بر روی آن بسازند. این امر اتریوم را به یک پلتفرم بسیار متنوع تبدیل میکند.
جامعه: اتریوم دارای یک جامعه بزرگ و فعال از توسعهدهندگان و کاربران است. این امر به اتریوم نوآوری و پشتیبانی مداوم میدهد.
کاربردهای اتریوم:
اتریوم طیف گستردهای از کاربردها را دارد، از جمله:
امور مالی غیرمتمرکز (DeFi): DeFi به افراد امکان میدهد بدون نیاز به واسطههای سنتی مانند بانکها به خدمات مالی دسترسی داشته باشند.
برنامههای غیرمتمرکز (dApps): dApps برنامههایی هستند که بر روی بلاکچین اتریوم اجرا میشوند. آنها میتوانند برای انجام انواع وظایف، از جمله بازیها، شبکههای اجتماعی و بازارها استفاده شوند.
توکنهای غیرقابل تعویض (NFT): NFT ها توکنهای منحصر به فردی هستند که میتوانند برای نشان دادن مالکیت داراییهای دیجیتال یا فیزیکی استفاده شوند.
سازمانهای مستقل غیرانتفاعی (DAO): DAO ها سازمانهایی هستند که توسط کد اداره میشوند و هیچ سلسله مراتب سنتی ندارند.
اتریوم یک پلتفرم قدرتمند و متنوع است که پتانسیل تغییر نحوه تعامل ما با دنیای دیجیتال را دارد. این هنوز در مراحل اولیه توسعه خود است، اما قبلاً تأثیر قابل توجهی بر جهان گذاشته است.با ادامه رشد و تکامل اتریوم، احتمالاً شاهد نوآوریها و کاربردهای جدید و هیجانانگیزی خواهیم بود.